Το κολαστήριο της ιχθυοκαλλιέργειας

Από έρευνα της Μη Κερδοσκοπικής Οργάνωσης «Essere Animali» *

Η γνώση του τι συμβαίνει στις ιχθυοκαλλιέργειες είναι σημαντική καθόσον μπροστά σε ένα πιάτο με ψάρι μας έρχεται στο νου η ψαρόβαρκα και τα δίκτυα της στην μέση του πελάγους, αγνοώντας την προέλευση του ψαριού, τις συνθήκες κάτω από τις οποίες έφθασε στο πιάτο μας αλλά και τα «κρυφά» της ποιότητας του.

Η εκτροφή ψαριού ακολουθεί τις ίδιες λογικές και ενέχει τις ίδιες προβληματικές με την εντατική, βιομηχανική, εκτροφή των πουλερικών και των χοίρων, αλλά με μία μεγάλη διαφορά : δεν υπάρχει κανένας, μα κανένας, νόμος σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης που να προστατεύει τα έμβια αυτού του είδους.

Η ιχθυοκαλλιέργεια αποτελεί τον τομέα της ζωοτεχνίας με την ταχύτερη ανάπτυξη. Το 1974 κάλυπτε ένα πενιχρό 7% της συνολικής ζήτησης ψαριού για να φθάσει το 39% το 2004 και το 51% σήμερα. Σε αυτή την ταχύτατη ανάπτυξη συνέδραμε η ραγδαία αύξηση ζήτησης και κατανάλωσης ψαριού σε παγκόσμιο επίπεδο - από τα 18 εκατομμύρια τόνους ετησίως το 1950 σε 104 εκατομμύρια τόνους το 2015 – με αποτέλεσμα την υπερεκμετάλλευση των ιχθυοαποθεμάτων που οδήγησε πολλά είδη στα όρια της εξαφάνισης και την αντικατάσταση τους, σε επίπεδο κατανάλωσης, με αντίστοιχα είδη εκτροφής – μόλις το 2014 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι το 96% των μεσογειακών ειδών αποτελούν αντικείμενο υπερβολικής εκμετάλλευσης.

Το σοβαρότατο πρόβλημα της ραγδαίας αύξησης της ζήτησης και των επακόλουθων σοβαρών επιπτώσεων της στην θαλάσσια βιοποικιλότητα δεν αντιμετωπίστηκε μέσω της πρόσκλησης ορθολογικής μείωσης της κατανάλωσης αλλά με την δημιουργία της ιχθυοκαλλιέργειας έτσι όπως την γνωρίζουμε σήμερα : κατασκευή τεράστιων δεξαμενών στην ξηρά, ή υπερμεγέθων κλουβιών στην θάλασσα, όπου αναπαράγονται και εκτρέφονται ψάρια. Πρόκειται για καθαρά εντατική, βιομηχανική, εκτροφή, ακόμη και με περισσότερα από 300.000 άτομα σε κάθε δεξαμενή ή κλουβί, σε περιβαλλοντικές συνθήκες που αγνοούν εμφανώς τις στοιχειώδεις συνθήκες ευζωίας τους. Έτσι, η επίλυση ενός προβλήματος γνήσια οικολογικού χαρακτήρα έγινε η αιτία δημιουργίας ενός άλλου, καθαρά ηθικού.

Πες μου τι ετικέτα έχεις να σου πω τι περιβάλλον θέλεις*

Ένα πλυντήριο, ένα ψυγείο ή μια τηλεόραση, φέρουν ετικέτα με την σήμανση της ενεργειακή τους απόδοσης και κατηγορίας σύμφωνα με οδηγία ΕΕ του 1992. Γιατί δεν γίνεται το ίδιο με το προιόντα του διατροφικού μας συστήματος το οποίο:

- απειλεί με εξαφάνιση γύρω στα 10.000 είδη,

- αποτελεί πηγή του 30% των αερίων θερμοκηπίου και,

- είναι υπεύθυνο για το 80% της ατμοσφαιρικής μόλυνσης από άζωτο και φώσφορο ;

Η οδηγία για τις ηλεκτρικά συσκευές είχε πράγματι εκπληκτικά αποτελέσματα. Το 75% των ψυγείων και των καταψυκτών κατηγοριοποιούνταν αρχικά ως χαμηλής ενεργειακής απόδοσης – κλάσεις από G α D – ενώ σήμερα το 98% παρουσιάζει κλάση Α++ ή ακόμη και Α+++. Με αυτό τον τρόπο, η ενεργειακή απόδοση των ηλεκτρικών συσκευών που φέρουν την ετικέτα αυξήθηκε, σε παγκόσμιο επίπεδο, 3 φορές ταχύτερα από εκείνα που δεν την φέρουν. Η επιβολή ενός παρόμοιου συστήματος στα είδη διατροφής θα μπορούσε να έχει ακόμη πιο επαναστατικά αποτελέσματα, με πρώτο τον δραστικό περιορισμό και την αντιστροφή της ραγδαίας υποβάθμισης του περιβάλλοντος και του πλανήτη.

Η κρίση απαιτεί αλλαγή οικονομικού παραδείγματος

Η Ευρώπη συνεχίζει στο έλεος της κρίσης που, ουσιαστικά, αποτελεί κρίση «οικονομικής ανάπτυξης». Οι οικονομολόγοι εργάζονται πυρετωδώς στο πεδίο της κατάθεσης προτάσεων στους πολιτικούς οι οποίοι, με τη σειρά τους, καλούνται να τις μεταφράσουν σε πολιτικές τόνωσης της «ανάπτυξης», θέσεων εργασίας και, κατ’ακολουθία, ευημερίας. Κανείς τους όμως δεν λαμβάνει υπόψη ότι η «ανάπτυξη» στηρίχθηκε πάντα στην πρακτική της άγριας εκμετάλλευσης των πόρων, σε μια καταστροφική, μη βιώσιμη, πρακτική για ένα κόσμο εκθετικής δημογραφικής αύξησης και περιορισμένων πόρων. Γεννήθηκε έτσι η οπτική μιας άλλης οικονομίας, πέραν του αδιέξοδου πια δόγματος «εργασία-κεφάλαιο» και της καταστροφικής, παρωχημένης, έννοιας της οικονομικής ανάπτυξης…

--------------------------------------------

Ποια τα αίτια της ανικανότητας των πολιτικών των δυτικών χωρών να χαράξουν δρόμους επίλυσης των μεγάλων προβλημάτων της κοινωνικής ανάπτυξης και της περιβαλλοντικής ισορροπίας; Για ποιο λόγο το χάσμα μεταξύ πλούσιων και φτωχών χωρών γίνεται, επικίνδυνα, ολοένα και μεγαλύτερο;

H απάντηση δεν μπορεί να ανιχνευθεί παρά μόνο στην ανάλυση του ισχύοντος παραδείγματος πολιτικής και διαχείρισης των πόρων, ενός παρωχημένου παραδείγματος δύο αιώνων που τείνει πλέον στη δύση του. Πρόκειται για ένα παράδειγμα που εδράζει το ιδεολογικό του δόγμα στο διώνυμο «κεφάλαιο-εργασία», με το κεφάλαιο ως το μόνο ικανό να παραχθεί, σε όλες τις μορφές του, από την ανθρώπινη επιχειρηματικότητα.

Η αλλαγή προσέγγισης που επέβαλε η καλπάζουσα οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική κρίση των τελευταίων δεκαετιών – ή και το οικολογικό ζήτημα αν θέλουμε – έφερε στο προσκήνιο μία άλλη πολιτική, μίας άλλης οικονομίας, ενός δόγματος βασισμένου στο τριώνυμο «εργασία-«φυσικό κεφάλαιο»-«κεφάλαιο παραγόμενο από τον άνθρωπο». Ως «φυσικό κεφάλαιο» ορίστηκε το σύνολο των φυσικών συστημάτων – θάλασσες και ποτάμια, βουνά και λίμνες, δάση, χλωρίδα, πανίδα και χώρος – τα αγροτικά προιόντα, τα προιόντα αλιείας και συλλογής, αλλά και το σύνολο της πολιτισμικής κληρονομιάς. Γεννήθηκε έτσι η οπτική της αειφόρου βιωσιμότητας και, κατά συνέπεια, των οικολογικών οικονομικών.

«Πράσινη οικονομία» της «Πράσινης Μετάβασης»: 18 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας στο πεδίο του αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής

Η εφαρμογή της Συμφωνίας για το Κλίμα, που υπογράφηκε στο Παρίσι τον Δεκέμβριο 2015, θα μπορούσε να δημιουργήσει 18 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας σε όλο τον κόσμο. Το διαβεβαιώνει η Διεθνής Οργάνωσης Εργασίας – ILO στην πρόσφατη έκθεση «Εργασία και Κοινωνικές προβληματικές 2018: η πράσινη οικονομία δημιουργός θέσεων εργασίας». Σύμφωνα με την Έκθεση, η προσπάθεια μείωσης των εκπομπών CO2, με στόχο την μείωση της υπερθέρμανσης του πλανήτη κατά 2^ο, θα μπορούσε να δημιουργήσει 24 εκατομμύρια νέων θέσεων έως το 2030 έναντι των 6 εκατομμυρίων που θα χαθούν.

«Στόχος μας», εξηγεί η Κάτεριν Σάτζετ, οικονομολόγος της Οργάνωσης και από τους κύριους συγγραφείς της Έκθεσης, «δεν είναι η ποσοτικοποίηση των μελλοντικών «πράσινων» θέσεων εργασίας αλλά η μελέτη του κέρδους και των απωλειών κάθε τομέα που εμπίπτει στην μετάβαση στην πράσινη οικονομία. Υπολογίζουμε ότι οι χαμένες θέσεις εργασίας θα αναπληρωθούν στο πολλαπλάσιο από νέες».

Οι άλλοι κόσμοι της ενέργειας

Δίπλα στον κόσμο των εξορύξεων, των Μανδραβέλληδων, των Σταθάκηδων, των πρωτο-βιομηχανικών διαδικασιών παραγωγής ενέργειας και της «αριστερής» και δεξιάς εγχώριας παρωχημένης κομματοκρατίας, που τις υποστηρίζουν, υπάρχουν και άλλοι κόσμοι, άλλων διαδικασιών και άλλων πολιτικών οπτικών που τις προάγουν, προάγωντας έτσι συμμετοχή και περιβαλλοντική βιωσιμότητα.

-----------------------

του Μάνλιο ντι Στέφανο, Γενικού Γραμματέα Υπουργείου Εξωτερικών, από το «World Energy Leaders Summit»

Φαίνεται παράλογο αλλά, στον 21^ο αιώνα, το πεδίο στο οποίο η κοινωνία των πολιτών ζητά ολοένα και μεγαλύτερη ενεργή συμμετοχή είναι εκείνο της ενέργειας. Από καιρό, τα μεγάλα συστήματα παραγωγής ενέργειας ενσωματώνονται στο δίκτυο των καταναλωτών οι οποίοι από «consumers» μεταβάλλονται σε «prosumers», με λίγα λόγια εκτός από καταναλωτές γίνονται και παραγωγοί.

Αυτή η δραστική μεταστροφή - χάριν και της τεχνολογικής εξέλιξης που επιτρέπει πλέον να έχουμε οικιακούς μίνι ηλεκτρο-σταθμούς - αποτέλεσε την θρυαλλίδα έκρηξης μίας σειράς θετικών εξελίξεων.

1. Ο καταναλωτής δεν περιορίζεται πλέον στο ρόλο του ρυθμιστή της αγοράς. Όντας πλέον παραγωγός, αποφασίζει εκείνος και για το τι είναι καλύτερο για την περιβαλλοντική βιωσιμότητα και, έτσι, είναι σε θέση να διαμορφώσει μία υγιή επιχειρηματικό ανταγωνισμό στο πεδίο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

2. Η υιοθέτηση των έξυπνων δικτύων, για την διαχείριση της αμφίδρομης ροής της ενέργειας, σπρώχνει τις επιχειρήσεις στο πεδίο της ολικής ψηφιοποίησης και στην καταλυτική βελτιστοποίηση τόσο της απόδοσης των δικτύων όσο της κατανάλωσης. Η ασφάλεια των δικτύων δεν είναι πια μηχανική αλλά ψηφιακή, γεγονός που οδηγεί στην ενσωμάτωση των συστημάτων σε νέες τεχνολογίες όπως το «blockchain».

Η νέα πραγματικότητα στη σφαίρα της ενέργειας μας φέρνει να μπορούμε πλέον να μιλάμε για την κατάργηση της μεσιτείας υπέρ της άμεσης συμμετοχής της κοινωνία των πολιτών.

Δάσκαλε που δίδασκες και λόγο δεν εκράτεις : Στα 2 δισ. ο προϋπολογισμός του Ευρωκοινοβουλίου

Το 2019 το Ευρωκοινοβούλιο θα κοστίσει στους ευρωπαίους πολίτες 2 δισεκατομμύρια ευρώ. Παρά το «Brexit» και την έξοδο από το Ευρωκοινοβούλιο των βρετανών ευρωβουλευτών, το κόστος του θα σημειώσει μία αύξηση ως προς το 2018 της τάξης των 50 εκατομμυρίων : από τα 1,95 δισεκατομμύρια του 2018 θα φθάσει σχεδόν τα 2,00. Η αύξηση του κόστους του Ευρωκοινοβουλίου, σε ετήσια βάση, είναι προοδευτική και σταθερή. Το πρώτο έτος της παρούσας θητείας – το 2014 - ο προϋπολογισμός του ήταν της τάξης των 1.737 δισεκατομμυρίων. Στα 5 χρόνια από τότε έως σήμερα έφθασε τα 2 δισεκατομμύρια, αυξανόμενο με λίγα λόγια κατά 300 εκατομμύρια.

Οι σημαντικότεροι «κωδικοί» του προϋπολογισμού 2019 είναι οι εξής:

1. 70 εκατομμύρια για ιδρύματα και πολιτικά κόμματα.

2. 16 εκατομμύρια για τις συντάξεις των ευρωβουλευτών.

3. Περισσότερα από 300 εκατομμύρια για ενοίκια από τα οποία 38,6 εκατομμύρια για την Ευρωβουλή και περισσότερα από 200 εκατομμύρια για την ενοικίαση ή αγορά ακινήτων στις Βρυξέλλες για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

4. 7,6 εκατομμύρια για την επίπλωση της Ευρωβουλής.

5. 4,1 εκατομμύρια για τα οχήματα στην διάθεση των ευρωβουλευτών.

«Άγριο Αιολικό» : «Βusiness» για την μαφία, καταστροφή για τα βουνά μας

του Φάμπιο Μπαλόκκο, Περιβαλλοντιστή και Δικηγόρου *

«Ποιανού είναι ο άνεμος; Όλων βέβαια. Φυσάει για εμένα, φυσάει για εσένα, είναι σαν το νερό, είναι όπως ο ήλιος. Θα μπορούσε κάποτε κάποιος από εμάς να ιδιοποιηθεί του ήλιου; Μεταξύ των πολλών κακοτυχιών του, ο Νότος έχει και μία μεγάλη τύχη: είναι πλούσιος σε ήλιο και πλούσιος σε άνεμο. Στην διάρκεια του περασμένου αιώνα ο άνεμος συμβόλιζε το ανακάτεμα των μαλλιών μας ενώ σήμερα είναι χρήσιμος για να παράγει ενέργεια. Παρόμοια και ο ήλιος. Γεννήθηκαν έτσι οι ανανεώσιμες, το φωτοβολταικό και το αιολικό. Θα μπορούσαν να ήταν ένα κοινό αγαθό και πλούτος όλων και για όλους; Φυσικά και ναι. Αντίθετα, με την συγκατάθεση θεσμών και θεσμικών, συμβιβασμένων εάν όχι διεφθαρμένων, οι λίγοι οικειοποιήθηκαν του ήλιου και του ανέμου και δημιούργησαν με αυτά «αγορά». Ο άνεμος φύσηξε μόνο σε λίγες και ορισμένες τσέπες. Και δεν υπάρχει «πύργος» που να μαζεύει άνεμο και επιφάνεια πυριτίου που να μαζεύει ήλιο δίχως την ανελλιπή παρέμβαση της δικαιοσύνης. Όλα «κλείνουν» δυστυχώς όπως πάντα.»

Αντονέλλο Καποράλε

-----------------------------------------

Μία από τις δηλώσεις του Βιττόριο Σκάρμπι που αξίζουν ιδιαίτερης προσοχής, την εποχή που ήταν δήμαρχος του Σαλέμι, στην Σικελία, είναι η εξής : «Εάν υπάρχει ακόμη η μαφία, υπάρχει σίγουρα στο πεδίο των εγκαταστάσεων εκμετάλλευσης της αιολικής ενέργειας».

Πριν από μερικά χρόνια – το 2009 – συνελήφθηκαν στην Ματζάρα ντελ Βάλλο, στην Σικελία, 8 άτομα που ήταν αναμεμειγμένα στο «business» ενός τοπικού αιολικού πάρκου. Μία έρευνα του Σάλβο Παλατσόλλο για το περιοδικό «L’Espresso», το 2013, έφερε στην επιφάνεια τις διασυνδέσεις του μαφιόζου μπος Ματτέο Μεσσίνα Ντενάρο με το «business» του αιολικού, ενώ τον περασμένο Μάρτιο κατέληξε στην φυλακή ο βασιλιάς του αιολικού, Βίτο Νικάστρι.

Όταν ασκούσα το επάγγελμα του δικηγόρου μου τηλεφώνησα μία ημέρα μία κυρία από την Σικελία που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία της. Ήθελε να μου στείλει μία σειρά εγγράφων που αποδείκνυε την διασύνδεση του υπόκοσμου με το αιολικό. Δεν μου ξανατηλεφώνησε… Λες να την εξαφάνισαν;