Η μαύρη τους «ανάπτυξη»…

ΓΗ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Συντονισμός Συλλογικοτήτων Θεσσαλονίκης

Το τελευταίο διάστημα σχεδόν ολόκληρη η Βόρεια Ελλάδα και γενικότερα τα νότια Βαλκάνια αποτελούν πεδίο υλοποίησης μεγάλων επιχειρηματικών σχεδίων με σκοπό την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων και του φυσικού περιβάλλοντος. Τα σχέδια αυτά διαφημίζονται ως σημαντικότατα επενδυτικά εγχειρήματα διεθνούς βεληνεκούς, στρατηγικής σημασίας για την εθνική οικονομία.

Ως αντικείμενο τους έχουν τις έρευνες για εκμετάλλευση ορυκτών ενεργειακών αποθεμάτων, την παραγωγή για κατασκευή δικτύων μεταφοράς ενέργειας και για δημιουργία μεταλλευτικών μονάδων εξόρυξης και επεξεργασίας χρυσού. Παράλληλα με την διέλευση του αγωγού μεταφοράς αερίου ΤΑΡ, έχει ήδη αποφασιστεί η κατασκευή ακόμη δύο ομοειδών αγωγών με παράλληλη όδευση, νέες αιτήσεις έρευνας και εξόρυξης πολύτιμων μετάλλων στη Θράκη έχουν ήδη κατατεθεί και δρομολογούνται οι σχετικές άδειες, στο νησί της Θάσου αποχαρακτηρίζονται μεγάλες εκτάσεις ώστε επιτραπεί η εξόρυξη μαρμάρου.

Είναι προφανές πως ολόκληρη η περιοχή μας σχεδιάζεται να μετατραπεί σε ζώνη υψηλής βιομηχανικής όχλησης, σε μια απέραντη χαβούζα, με ανήκεστες συνέπειες για το φυσικό περιβάλλον, τον κοινωνικό ιστό και τους ανθρώπους που κατοικούν σε αυτές. Πολυεθνικές επιχειρήσεις σε συνεργασία με το ντόπιο κεφάλαιο επιχειρούν να απομυζήσουν κάθε διαθέσιμο φυσικό πόρο προσφέροντας δήθεν προοπτικές ανάπτυξης και απασχόλησης στην ελληνική κοινωνία που μαστίζεται από την οικονομική κρίση και την ανεργία.

Δημαγωγία

του Γιώργου Δημητρίου*

- «Δημαγωγία είναι η ικανότητα, να επενδύεις τις μικρότερες ιδέες με τα πιο παχιά λόγια» - Αβραάμ Λίνκολν

- «Το μυστικό του δημαγωγού είναι να φαίνεται τόσο κουτός όσο κι οι ακροατές του, ώστε να νομίζουν πως είναι τόσο έξυπνοι όσο κι εκείνος»  - Καρλ Κράους

Σαν πολιτική πρακτική και τεχνική, η δημαγωγία στοχεύει στην διασφάλιση της λαϊκής συναίνεσης υποκρινόμενη συμπαράσταση στην δυσαρέσκεια και στις πλέον ανορθολογικές διεκδικήσεις της πλειοψηφίας, παράλληλα με την ψευδή εντύπωση αγώνα για να τους δοθεί μια θετική απάντηση. Ο δημαγωγός στηρίζεται σε ανορθολογικά συναισθήματα και σε υπολανθάνουσες κοινωνικές ανάγκες, για να τροφοδοτήσει φόβο και μίσος για τον πολιτικό αντίπαλο ή και για μειονότητες που χρησιμοποιούνται σαν «αποδιοπομπαίος τράγος».

Η δημαγωγία συνιστά καταλυτικό παράγοντα εκφυλισμού της δημοκρατίας που καταλήγει, αναπόφευκτα, στην τυραννία. Για τον Κάρλος Αρτούρο Τόρες, κριτικό της δημαγωγίας και της «τυραννίας της μάζας» «υπάρχουν προσωπικότητες που, από την φύση τους, τείνουν να καθοδηγούν τις μάζες στην κατεύθυνση συγκρούσεων, προσωπικότητες που ενσαρκώνουν τις προκαταλήψεις και τις δεισιδαιμονίες της δημοκρατίας… Είναι οι δημαγωγοί που παίρνουν την σάρκα και τα οστά της δημαγωγίας… Δημαγωγία είναι η φαινομενική σύμμαχος της δημοκρατίας και ο πρόδηλος εχθρός της… Είναι η υπερβολή της αρχής που έρχεται να ακυρώσει την αρχή την ίδια…».

Ο δημαγωγός είναι το δηλητηριώδες φρούτο της δημοκρατίας. Μέσω της τεχνικής του συγκεντρώνει στα χέρια του υπερεξουσίες. Πηγή της δύναμης του είναι πάντοτε η μάζα ως ο αποκλειστικός, νομιμοποιημένος, κυρίαρχος. Η μάζα που κολακεύεται και σαγηνεύεται δίνει στον δημαγωγό εξουσίες που τον κάνουν συχνά ισχυρότερο των νόμων.

Τα βασικά εμπόδια στην άνοδο και στο θρίαμβο του δημαγωγού είναι οι νόμοι και ο υπεύθυνος, ενσυνείδητος, πολίτης. «Όπου κυριαρχεί η δημοκρατία στο πλαίσιο του νόμου», σημείωνε ο Αντρέα Μπόκι, «δεν υπάρχει χώρος για τον δημαγωγό γιατί ο νόμος κυβερνά από όλες τις σκοπιές και μόνο οι καλύτεροι καταλαμβάνουν τις προεξέχουσες θέσεις».

Κάλεσμα για την μετα-αναπτυξιακή εποχή: να δώσουμε τέλος στην εξάρτηση από την οικονομία της «ανάπτυξης»

Την ίδια στιγμή που η συγκυβέρνηση των εθνολαϊκιστών ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ και της γκρούπας των κυνικών εμπόρων του brand name «οικολόγοι πράσινοι» περιχαρακώνει βίαια την πτωχυμένη κοινωνία σε μία άθλια πρωτο-βιομηχανική διάσταση δίχως προηγούμενο - των εξορύξεων και των πετρελαίων, της τσιμεντοποίησης αιγιαλών, δασών και αρχέγονων τοπίων, του «άγριου αιολικού», της ενίσχυσης της εντατικής κτηνοτροφίας και της βιομηχανίας γούνας, των αγωγών αερίου και της βρώμικης ιχθυοκαλλιέργειας - 250 ευρωπαίοι ακαδημαϊκοί και διανοούμενοι από όλο τον κόσμο, μέλη 5 ευρω-κοινοβουλευτικών ομάδων, το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών και πολυάριθμοι οργανισμοί, συνδικάτα και ΜΚΟ, οργανώνουν μεταξύ 18 και 19 Σεπτεμβρίου στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την πρώτη «Συνδιάσκεψη για την Μετα-Αναπτυξιακή Εποχή». Η Συνδιάσκεψη πραγματοποιείται με την ευκαιρία της συμπλήρωσης μιας δεκαετίας οργάνωσης των Παγκόσμιων Συνδιασκέψεων για την Αποανάπτυξη, την Οικολογική Αειφορία και την Κοινωνική Ισότητα και έχει σαν στόχο την διερεύνηση των δυνατοτήτων συγκρότησης μιας «Οικονομίας της Μετα-Ανάπτυξης» στην Ευρώπη.

Ο πρωταρχικός οικονομικός στόχος των ευρωπαϊκών κρατών κατά την τελευταία 7ετία στάθηκε η αύξηση του ΑΕΠ. Η αύξηση επιτεύχθηκε κατά κάποιο τρόπο αλλά με παράλληλες, εξαιρετικά αρνητικές, επιπτώσεις στο περιβάλλον. Σήμερα και ενώ είμαστε στο σημείο υπέρβασης των ορίων της ασφαλούς παρέμβασης της ανθρωπότητας στο οικοσύστημα-πλανήτης, δεν υπάρχει καμία απολύτως ένδειξη της αναγκαίας αποσύνδεσης της οικονομικής δραστηριότητας από μια ανορθολογική χρήση των πόρων και μια επιζήμια παραγωγή αποβλήτων. Η αντιμετώπιση του προβλήματος, μαζί με την επίλυση των κοινωνικών προβλημάτων στο εσωτερικό των ευρωπαϊκών κρατών, απαιτούν αλλαγή πλεύσης ως προς το φαινόμενο «ανάπτυξη».

Η «ανάπτυξη» γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη λόγω της μείωσης της παραγωγικότητας, του κορεσμού της αγοράς και, φυσικά, της σοβαρής οικολογικής υποβάθμισης. Αν διατηρηθούν οι τρέχουσες τάσεις η Ευρώπη θα σταματήσει να αναπτύσσεται μέσα σε μια δεκαετία. Διαφορετικά, η κοπιώδης διατήρησης της απαιτεί την τροφοδοσία της με περισσότερο χρέος, με τον περαιτέρω θρυμματισμό της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, την επιμήκυνση του ωραρίου εργασίας και την μείωση της κοινωνικής προστασίας, δημιουργώντας σοβαρές κοινωνικές ρήξεις, οικονομική αστάθεια και, κυρίως, υπονόμευση της δημοκρατίας.

«Divest» και το Παγκόσμιο Κίνημα «350»: Εδώ και τώρα από-επένδυση στον τομέα των ορυκτών καυσίμων

Όχι στα ορυκτά καύσιμα, Όχι σε έρευνες νέων κοιτασμάτων λιγνίτη, πετρελαίου και αερίου, Ναι στην 100% ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, Η λύση στην κλιματική κρίση είναι ένας κόσμος απαλλαγμένος από τα ορυκτά καύσιμα, Από-επενδύστε στον τομέα των ορυκτών καυσίμων. Από-επενδύστε γιατί είναι καιρός να προχωρήσουμε πέραν των ορυκτών καυσίμων. Από-επενδύστε και φωνάξτε το σε μία από τις ετήσιες, ταυτόχρονες, κινητοποιήσεις μας στις χώρες του κόσμου… Πιστεύουμε σε ένα κόσμο «κλιματικής ασφάλειας», σε ένα καλύτερο μέλλον, σε ένα κόσμο βιώσιμης ευημερίας φτιαγμένο με τη δύναμη που έχει ο πολίτης.

«Από-επενδύστε» είναι το μότο του Παγκόσμιου Κινήματος κατά των Ορυκτών Καυσίμων – anti-carbon - «350» - www.350.org - που συγκροτήθηκε πριν από 10 περίπου χρόνια, στις Ηνωμένες Πολιτείες από μία ομάδα πανεπιστημιακών και τον περιβαλλοντολόγο, ακτιβιστή και συγγραφέα Ουίλιαμ Ερνστ Μακ Κίμπεν*, με στόχο την ευαισθητοποίηση γύρω από την κλιματική αλλαγή και την ανάγκη δραστικών και ριζικών παρεμβάσεων. Η επείγουσα επιλογή την οποία θέτει είναι εκείνη της ταχείας από-επένδυσης στον τομέα των ορυκτών καυσίμων, με μεταφορά των κεφαλαίων στο πεδίο άλλων πηγών ενέργειας, συμβατών με το οικοσύστημα-πλανήτης.

Από αυτή την οπτική γωνία, η δραματική ανάγκη ενδυνάμωσης της φωνής του Κινήματος οδήγησε στην ετήσια διοργάνωση μίας διήμερης, ταυτόχρονης, κινητοποίησης σε πολλές χώρες του κόσμου με μότο το «Fossil fuel Divestment Day». Το 2009, το Kίνημα οργάνωσε 5.200 ταυτόχρονες εκδηλώσεις σε 181 χώρες, το 2010 7.000 ταυτόχρονες εκδηλώσεις σε 188 χώρες, ενώ το 2011 και το 2012 οργάνωσε μία μεγάλη εκστρατεία κατά του προτεινόμενου αγωγού Κέιστόουν XL, γεγονός που κατέληξε σε τριήμερη φυλάκιση του Μακ Κίμπεν. «Τα ορυκτά καύσιμα αποτελούν υψηλό ρίσκο και για τους επενδυτές και για τον πλανήτη» επισημαίνουν οι εκπρόσωποι του Κινήματος. «Γι’αυτό καλούμε τις κυβερνήσεις να αποσύρουν τις μετοχές τους από τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε αυτό τον τομέα».

«Άγριο Αιολικό» : η μεγαλύτερη κερδοσκοπική επιχείρηση από τη δεκαετία του ’60

 του Έντσο Κριπέτσι, υπεύθυνου Ιταλικής Ορνιθολογικής Εταιρείας – LIPU, για την Απούλια*

Η πρωτοφανής επίθεση στο υπέροχο ελληνικό τοπίο και στο ανεκτίμητο φυσικό κεφάλαιο της χώρας από μέρους των αδίστακτων «εμπόρων του ανέμου» - με κάθε κόστος, σε αγαστή συνεργασία με μία κυβέρνηση κυνικών μεταπρατών και σε ένα πλαίσιο εσκεμμένης απουσίας κάθε ιδέας εθνικού, περιφερειακών και, αν θέλουμε, και δημοτικών σχεδίων ενεργειακής πολιτικής - δεν πρέπει να αποτελεί έκπληξη. Την ίδια και ίσως αγριότερη επίθεση έχουν δεχθεί τις τελευταίες δεκαετίες η φυσική και πολιτισμική κληρονομιά και άλλων χωρών της Δυτικής Ευρώπης με πρώτη την γειτονική Ιταλία. Η μοναδική διαφορά είναι ότι εκεί η κοινωνία των πολιτών πέρασε άμεσα στην αντίσταση. Συσπειρώθηκε τάχιστα σε Πρωτοβουλίες, Ενώσεις  και Φόρουμ, για να γεμίσει με προσφυγές τα διοικητικά δικαστήρια της χώρας με την στήριξη πολιτικών και επαγγελματικών φορέων, Επιμελητηρίων, Τομεακών Ενώσεων και μεγάλων ΜΚΟ και να επιβραδύνει αισθητά το φαινόμενο.

------------------------------------------------------

Το φαινόμενο του «Άγριου Αιολικού» δημιουργήθηκε χάριν του καθορισμού και του προγραμματισμού υπέρογκων κινήτρων πριν από την οποιαδήποτε προσπάθεια πληροφόρησης, διαβούλευσης, αντιπαράθεσης, διευθέτησης αυστηρών κανόνων και αυστηρών «ad hoc» χωροταξικών πλαισίων. Και αυτό, λόγω της συστηματικής παρεμπόδισης των παραπάνω από τα αιολικά λόμπι που επένδυσαν μέρος των τεράστιων κερδών που απέρρεαν από τα κίνητρα για την δέσμευση του πολιτικού συστήματος, μεταλλάσσοντας ένα από τα βασικά εργαλεία παραγωγής καθαρής ενέργειας σε εργαλείο μιας κολοσσιαίας κερδοσκοπικής επιχείρησης, ίσως τη μεγαλύτερη από την δεκαετία του ’60 μετά από εκείνη της άγριας οικοδόμησης. Σημαντική στήριξη στην διεύρυνση του φαινόμενου προσέφερε και ένα «χαλαρό» θεσμικό πλαίσιο, που θεσπίστηκε πολύ αργά – μόλις το 2010 – το οποίο επέτρεψε ευρύτατες παρεκκλίσεις όπως ο χαρακτηρισμός ιδιωτικών επενδύσεων ως «δημοσίου συμφέροντος» με αποτέλεσμα να υιοθετούνται οι τυπικές διαδικασίες απαλλοτρίωσης που το χαρακτηρίζουν και να υποθηκεύονται οι χωροταξικές και πολεοδομικές υποδείξεις και απαγορεύσεις, ακόμη και στις περιπτώσεις προστατευόμενων περιοχών.

Παρά ταύτα, παρά την καταστροφή ευρείας κλίμακας που επέφερε και επιφέρει το «Άγριο Αιολικό», τα αιολικά λόμπι συνεχίζουν στον δρόμο της αίτησης και της κάρπωσης νέων κινήτρων και νέων επιδοτήσεων που μεταφράζονται σε νέες καταστροφές μέσω εκατοντάδων και, ίσως, χιλιάδων αιολικών μεγα-μηχανών. Πρόκειται για μία ουσιαστικά ανεξέλεγκτη διαδικασία, με πρωταγωνιστές την ελεύθερη πρωτοβουλία «αρπακτικών» που για μια 15ετία γέμιζαν με κάθε είδους πρόταση τα εντελώς απροετοίμαστα αρμόδια γραφεία τα οποία αναγκάζονταν να εγκρίνουν κάτω από την απειλή προσφυγών στα διοικητικά δικαστήρια σε περίπτωση απόρριψης. Και σαν να μην έφθανε όλο αυτό, επινόησαν γρήγορα και το «μίνι-αιολικό» – που «μίνι» δεν είναι - για να μπορούν να υλοποιούν τα ίδια πάρκα ανεμογεννητριών - μερικών εκατοντάδων KW και ύψους έως 100 μέτρων - με απλή δήλωση έναρξης δραστηριότητας.