«Keep the oil under the soil», ή Κίνημα Κοινωνικής Ανυπακοής στις εξορύξεις πετρελαίου

«Keep the oil under the soil»… Αφήστε το πετρέλαιο στο υπέδαφος ουρλιάζανε οι ακτιβιστές του μισού πλανήτη στο Παρίσι τον Δεκέμβριο 2015, λίγο πριν την έναρξη της Cop21, 21^ης Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή. Πρόκειται πια για την απτή πια ανάδειξη ενός παγκόσμιου κινήματος για την «Κλιματική Δικαιοσύνη», ενός πυκνού δικτύου υποκειμένων που υφαίνει τοπικές οντότητες και οργανώσεις του Βορρά και του Νότου του κόσμου.

Το Κίνημα Κοινωνικής Ανυπακοής και αντίστασης στις εξορύξεις πετρελαίου γεννήθηκε στο Εκουαντόρ, χώρα σαφώς εξαρτημένη από τον μαύρο χρυσό, όταν μπήκε στο στόχαστρο των εταιρειών εξόρυξης η περιοχή του πάρκου Γιασούνι, περιοχή φυσικού κεφαλαίου μεγάλης σπουδαιότητας. Ο αγώνας του Κινήματος να παραμείνει το πετρέλαιο στο υπέδαφος τροφοδοτούνταν από την άλλη οπτική του τρόπου πραγμάτωσης της ευημερίας σε αυτό τον κόσμο, εκείνη της da facto αναγνώρισης του οικολογικού χρέους και της θεσμικής προαγωγής των ανανεώσιμων και εναλλακτικών πηγών ενέργειας. Σύνθημα του αγώνα το «γιασουνάρε» - ή αφήστε το πετρέλαιο στο υπέδαφος – και πρόταση του Η μη εξόρυξη του πετρελαίου θα αποτελούσε ένα πραγματικό κέρδος από την οπτική γωνία του φυσικού κεφαλαίου που θα σώζονταν και της σημαντικής ποσότητας εκπομπών θερμοκηπίου που θα εξοικονομούνταν, σε αντάλλαγμα των οποίων η διεθνής κοινότητα θα αναλάμβανε την δαπάνη της προστασίας του πάρκου και της προαγωγής των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Δυστυχώς, ο αγώνας δεν πέτυχε τον σκοπό του. Σήμερα, οι πολυεθνικές του πετρελαίου προχωρούν στις εξορύξεις στο υπέδαφος του πάρκου.

Ακολούθησαν πρωτοβουλίες, κινητοποιήσεις και δράσεις Κοινωνικής Ανυπακοής και αντίστασης στις εξορύξεις πόρων σε μία πλειάδα περιοχών του κόσμου, από τον Αμαζόνιο και την κινητοποίηση ενάντια στο μέγα-ανθρακορυχείο του Εντε Τζελάντε και τις κινητοποιήσεις ενάντια στον αγωγό φυσικού αερίου «Trancanda Pipeline» στο Μόντρεαλ, έως εκείνες των πληθυσμών Σαραγιάκου και Σαπάρα, οι οποίοι δήλωσαν ότι θα υπερασπιστούν τη γη τους με νύχια και με δόντια.

Στο Παρίσι ειπώθηκε ότι η ανθρωπότητα χρειάζεται την επείγουσα οριοθέτηση μιας κόκκινης γραμμής, η υπέρβαση της οποίας θα αποτελέσει αιτία μαζικής Κοινωνικής Ανυπακοής με στόχο την προστασία δύο από τα πολυτιμότερα αγαθά της : της ισορροπίας του οικοσυστήματος και της υγείας των μελλοντικών γενεών. Μιας μαζικής Κοινωνικής Ανυπακοής που συνιστά δικαίωμα μη βίαιης κοινωνικής αντίστασης για την προστασία των «κοινών αγαθών» και η οποία ενέπνευσε χιλιάδες ακτιβιστών σε κάθε γωνιά του κόσμου, για μία ολόκληρη εβδομάδα, στο πλαίσιο της δράσης «Break Free from Fossil Fuel» - Διάλυμα δίχως ορυκτά καύσιμα. Η δράση προέβλεπε μη βίαιες ενέργειες σε εγκαταστάσεις εξόρυξης και υποδομές πετρελαικών εταιρειών στην Αυστραλία, στην Βραζιλία, στον Καναδά, στη Γερμανία, στην Ινδονησία, στο Ισραήλ και στην Παλεστίνη, στη Νιγηρία, στις Φιλιπίνες, στη Ν.Αφρική, στην Ισπανία, στη Τουρκία και στις Ηνωμένες Πολιτείες - https://youtu.be/Tdtc7ltYB8E

Ο αγώνας για την παρεμπόδιση της εξόρυξης του πετρελαίου σημαίνει πρόκληση του αναγκαίου σοκ για αλλαγή πορείας, που, όπως φαίνεται, δύσκολα θα έλθει. Όπως επισημαίνει ένα σημαντικό άρθρο του περιοδικού «Nature», η προσπάθεια περιορισμού της αύξησης της μέσης θερμοκρασίας εντός των 2^ο ως προς τα προ-βιομηχανικά επίπεδα, απαιτεί την εγκατάλειψη της ιδέας εξόρυξης του ενός τρίτου των αποθεμάτων πετρελαίου, του μισού των αποθεμάτων φυσικού αερίου και του 80% των αποθεμάτων άνθρακα εντός του 2050 - στο Παρίσι δεσμεύθηκαν, «επί της αρχής», στον περιορισμό της αύξησης κατά 1,5^ο. Παρά ταύτα, οι πολυεθνικές των εξορύξεων συνεχίζουν να επενδύουν γύρω στα 800 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως στο πεδίο της αναζήτησης νέων κοιτασμάτων την ίδια στιγμή που η διεθνής κοινότητα διαθέτει μόλις 100 δισεκατομμύρια για την στήριξη του Πράσινου Ταμείου για το Κλίμα.

H διαρκής μεγέθυνση του Κινήματος για την Κλιματική Δικαιοσύνη, οι εβδομάδες δράσης κατά των ορυκτών καυσίμων, οι εκστρατείες για την αποεπένδυση στα ορυκτά καύσιμα, ή και τα δημοψηφίσματα κατά των εξορύξεων - που πραγματοποιήθηκαν και πραγματοποιούνται σε αρκετές χώρες - δείχνουν ότι μπορεί να υπάρξει σίγουρα ένα άλλο μέλλον. Ένα αποφασιστικό, πολυεπίπεδο, «ΝΑΙ» στην κατάργηση των τρυπανιών δεν αποτελεί μόνο το «ΟΧΙ» στην καταστροφή, αλλά και ένα αποφασιστικό «ΝΑΙ» στην αναγκαία πλέον Πράσινη ή και Οικολογική Μετάβαση και στην περαιτέρω διεύρυνση ενός παγκόσμιου Κινήματος αναγκαστικά αναγκαίου για την προοδευτική της πραγμάτωση.

Από: εφ. «il Manifesto», Μάρτιος 2016